Trafik güvenliği, hem bireylerin hem de toplumun can ve mal güvenliği açısından hayati bir öneme sahiptir. Bu kapsamda alkollü araç kullanımı, hem Karayolları Trafik Kanunu hem de Türk Ceza Kanunu kapsamında ciddi yaptırımlara tabi tutulur. 2025 yılı itibarıyla güncellenen düzenlemelerle birlikte, alkollü araç kullanma cezası tutarları artırılmış; alkol promil sınırları ve bu sınırların ihlali durumunda uygulanacak idari ve adli yaptırımlar net bir şekilde belirlenmiştir.
Alkollü Araç Kullanma Cezaları
2025 yılı itibarıyla alkollü araç kullanma cezaları ciddi oranda artırılmış ve hem idari hem de adli yaptırımlar netleştirilmiştir. Sürücünün alkol promil sınırını aşması halinde uygulanacak cezalar, ihlalin sayısına göre değişiklik gösterir:
İlk Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası
● Ceza Tutarı: 9.267 TL
● %25 İndirimli Tutar (15 gün içinde ödenirse): 6.950,25 TL
● Ehliyete El Koyma Süresi: 6 ay
2. Defa Alkollü Araç Kullanma Cezası
● Ceza Tutarı: 11.622 TL
● %25 İndirimli Tutar: 8.716,50 TL
● Ehliyete El Koyma Süresi: 2 yıl
Üç ve Üçten Sonraki Alkollü Araç Kullanma Cezası
● Ceza Tutarı: 18.677 TL
● %25 İndirimli Tutar: 14.007,75 TL
● Ehliyete El Koyma Süresi: 5 yıl
Ayrıca alkolmetreye üflemeyi reddeden sürücülerin ehliyetine 2 yıl süreyle el konulur ve 26.558 TL alkollü araç kullanma cezası da uygulanır.
Alkollü Araç Kullanımında Hapis Cezası
Trafik güvenliğini sağlamak ve can kayıplarını en aza indirmek amacıyla alkollü araç kullanımı Türkiye’de önemli yaptırımlarla karşılık bulan bir ihlaldir. Karayolları Trafik Kanunu’na göre belirlenen promil sınırlarının üzerinde alkollü şekilde araç kullanan sürücüler hakkında idari para cezası, ehliyetine el koyma ve tekrar eden durumlarda alkollü araç kullanma hapis cezası gibi cezai yaptırımlar uygulanır.
İlk defa alkollü yakalanan sürücüler için para cezası ve ehliyetin geçici süreyle geri alınması gibi idari işlemler uygulanırken aynı fiilin tekrarında ya da daha yüksek promil oranlarında durum adli boyuta taşınır. Bu çerçevede bir kazaya sebebiyet verilmişse ya da kamu güvenliği tehlikeye atılmışsa mahkemeler tarafından hapis cezası verilmesi mümkündür. Bu çerçevede alkollü araç kullanma cezası, sadece para ya da ehliyetle sınırlı kalmaz, adli sicile işlenebilecek cezalara da dönüşebilir.
Alkollü araç kullanma durumunda verilecek hapis cezası, olayın niteliğine göre değişmekle birlikte genellikle 3 aydan 2 yıla kadar çıkabilir.
Eğer alkollü bir sürücü trafik kazasına neden olursa ve bu kaza, ölüm ya da yaralanmayla sonuçlanırsa durum çok daha ciddi bir boyuta ulaşır. İlgili durumda Türk Ceza Kanunu’nun Taksirle Öldürme (TCK 85) ya da Taksirle Yaralama (TCK 89) hükümleri devreye girer. İlgili hükümlere göre sürücülere aşağıdaki cezalar uygulanır:
● Alkollü Araç Kullanma Cezasında Taksirle Yaralama: 3 aydan 1 yıla kadar hapis ya da adli para cezası.
● Alkollü Araç Kullanma Cezasında Taksirle Öldürme: 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası.
● Alkollü Araç Kullanma Cezasında Alkolle Birlikte Uyuşturucu ya da Uyarıcı Madde Kullanımı: 2 yıldan 5 seneye kadar hapis cezası
Eğer sürücü hem alkollü hem de kusurlu ise ceza artan oranla uygulanır.
Alkol Sınırı Kaç Promil?
Promil, kandaki alkol yoğunluğunu ifade eden bir ölçü birimidir ve genellikle "binde bir" oranını gösterir. Yani 1 promil, 1 litre kanda 1 gram saf alkol bulunduğu anlamına gelir. Türkiye’de trafik güvenliğini korumak için belirlenen alkol sınırı, sürücünün kullandığı aracın türüne bağlı olarak değişir.
● Hususi (Şahsi) Araç Alkol Sınırı
Hususi araç kullanan sürücüler için yasal alkol sınırı 0,50 promil olarak belirlenmiştir. Bu, 100 mililitre kanda 50 miligram alkol bulunması anlamına gelir. Bu sınırın aşılması durumunda sürücüye idari para cezası uygulanır.
● Ticari Araç Alkol Sınırı
Ticari araç (taksi, otobüs, kamyon vb.) kullanan sürücüler için yasal alkol sınırı 0,20 promil olarak belirlenmiştir. Bu, 100 mililitre kanda 20 miligram alkol bulunması anlamına gelir. Ticari araç sürücülerinin daha düşük bir alkol sınırına tabi tutulmasının nedeni, bu araçların genellikle daha büyük ve ağır olmaları ve daha fazla yolcu veya yük taşıma kapasitesine sahip olmalarıdır. Bu nedenle, ticari araç sürücülerinin trafikte daha dikkatli olmaları ve alkol kullanımından kaçınmaları önemlidir.
Ayrıca, alkol promil sınırı 1 ve üzerinde olan sürücüler ya da yasal sınırların üzerinde alkol alarak trafik kazasına sebebiyet verme şartı aranmaksızın Türk Ceza Kanunu'nun 179. maddesi uyarınca adli işlem başlatılır.
Stajyer Ehliyet Alkol Sınırı Kaçtır?
Stajyer ehliyet alkol sınırı 0.20 promil olarak belirlenmiştir. Söz konusu limitin üzerinde alkol tüketimiyle araç kullanmak, alkollü araç kullanma cezası kapsamında ehliyetin iptaline yol açabilir.
Düzenleme, stajyer sürücülerin trafikte daha dikkatli olmalarını ve alkol tüketiminin yol açabileceği riskleri en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Stajyer sürücüler, 2 yıl içinde 75 ceza puanına ulaşmaları durumunda süresiz ehliyetleri iptal edilir. Bu nedenle trafik kurallarına uymak ve güvenli sürüş tekniklerini benimsemek büyük önem arz eder.
Bu nedenle, stajyer sürücülerin alkol alımından kaçınmaları ve trafik kurallarına tam uyum sağlamaları, hem kendi güvenlikleri hem de trafikteki diğer bireylerin güvenliği açısından büyük önem taşımaktadır.
Alkollü Araç Kullanma Cezası Ticari Araçlar ve Hususi Araçlar için Aynı mı?
Türkiye'de alkollü araç kullanımı, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde önemli yaptırımlarla düzenlenmiştir. Bu kapsamda hususi araç sürücüleri için alkol sınırı 0.50 promildir. Ticari otomobil sürücüleri içinse bu sınır 0.20 promil olarak belirlenmiştir. Ticari araçlar, daha büyük hacimli ve toplu taşıma hizmeti sunan araçlar olduğu için söz konusu otomobillerin sürücülerine daha düşük bir alkol limiti uygulanır.
Alkol limitinin aşılması durumunda sürücülere alkollü araç kullanma cezası uygulanır ve ehliyetleri geri alınır. Bu çerçevede ilk ihlalde ehliyete 6 ay, ikincisinde 2 yıl, üçüncü ve sonraki durumlarda ise 5 sene süreyle el konulur. Ayrıca alkol oranı 1.00 promil ve üzeri olan sürücüler hakkında Türk Ceza Kanunu'nun 179. maddesi gereğince adli işlem başlatılır ve 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygulanır.
Alkollü Araç Kullanma Cezası için İtiraz Yolları Neler ve Süreç Nasıl İşler?
Alkollü araç kullanma cezası, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca ciddi idari yaptırımlar içeren bir ihlaldir. Söz konusu ceza, sürücünün alkollü olarak araç kullandığının tespiti ile uygulanır. Bunun yanı sıra alkollü araç kullanma cezası, sürücü belgesine el konulması ve bazı durumlarda aracın trafikten men edilmesi gibi sonuçları beraberinde getirir.
Sürücüler ceza için bazı hukuki itiraz haklarına sahiptir. İtiraz süreci ise cezanın tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliğine başvuru yapılmasıyla başlar. Eğer itiraz edilmezse alkollü araç kullanma cezası kesinleşir ve yasal süreç doğrultusunda uygulanmaya başlanır.
İtiraz dilekçesinde cezanın haksız olduğuna dair gerekçeler ve varsa deliller açıkça belirtilmelidir. Örneğin; alkolmetre cihazının kalibrasyonunun yapılmamış olması ya da ölçümün usulüne uygun gerçekleştirilmemesi gibi teknik hususlar itiraz gerekçesi olabilir.
Ayrıca sürücü belgesine el konulması gibi idari işlemlere karşı işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içinde İdare Mahkemesi’ne başvuru yapılabilir. İlgili süreçte alkollü araç kullanma cezası ve buna bağlı yaptırımların hukuka uygunluğu detaylı bir şekilde incelenir. İncelemelerin sonucunda alkollü araç kullanma cezası alan kişinin almış olduğu ceza iptal edilebilir.
