Ehliyet Sınıfları Nelerdir?
Türkiye'de Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre ehliyet türleri 17 ana grupta toplanmaktadır. Yeni ehliyet sınıfları, 2016 yılında yürürlüğe girerek kapsamı genişletilmiştir. Ehliyet sınıflarının isimleri A, A1, A2, B, BE, B1, C, CE, C1, C1E, D, DE, D1, D1E, F, G ve M olarak belirlenmiştir.
Araç ehliyet sınıflarının her biri belirli bir motorlu taşıt grubunun kullanımını kapsar. Sürücü belgesi sınıfları yaş, öğrenim durumu, sağlık durumu gibi çeşitli kriterlere bağlı olarak alınabilmektedir.
Ehliyet Sınıfları Hangi Araçları Kullanır?
Ehliyet sınıfları, sürücülerin güvenli bir şekilde araç kullanabilmelerini sağlamak amacıyla belirli standartlara göre düzenlenmiştir. Türkiye'deki farklı sürücü belgesi sınıfları yaş sınırları ve başvuru şartlarına dair detaylar aşağıdaki gibidir:
● M sınıfı; 2, 3 veya 4 tekerlekli moped araçlarını kullanmak isteyenler için düzenlenmiştir. Bu araçlar genellikle 45 km/saat hız sınırına sahiptir ve motor hacmi 50 CC’yi geçmez. Hem içten yanmalı hem de elektrikli motor ehliyet çeşitlerini kapsar. Bu motor ehliyeti türlerini en az ilkokul mezunu olan ve 16 yaşını doldurmuş olan bireyler alabilir.
● A1 sınıfı ehliyet sınıfları; silindir hacmi 125 CC’yi geçmeyen, gücü 11 kW’a kadar olan motosikletleri kapsar. 16 yaşını doldurmuş bireyler için uygundur. A2 sınıfı ise biraz daha güçlü motosiklet ehliyet sınıfları içindir; 35 kW’a kadar olan ve ağırlık/güç oranı 0,2 kW/kg’ı geçmeyen motosikletleri kapsar. Bu ehliyet sınıfı için yaş sınırı 18’dir. Tüm motosiklet sınıflarını kapsayan A sınıfı ehliyet, gücü 35 kW’tan fazla olan motosikletleri ve 3 tekerlekli motorlu araçları da kullanma yetkisi verir. Doğrudan A ehliyet belgesi almak isteyenler için yaş sınırı 24’tür; ancak en az 2 yıllık A2 ehliyete sahip olanlar 20 yaşında da başvurabilir.
● B1 ehliyet sınıfları, 4 tekerli motosikletleri (ATV) kullanmak isteyenler içindir. Araç ağırlığı 400 kg’ı geçmemelidir. 16 yaşını doldurmuş bireyler bu sürücü belgesi sınıfına başvurabilir. B sınıfı, otomobil ve hafif ticari araç kullanımını kapsar. Azami yüklü ağırlığı 3.500 kg’a kadar olan araçları ve 8 kişiye kadar yolcu taşıyan minibüsleri sürme yetkisi verir. 750 kg’a kadar olan römorklar da bu sınıfa dâhildir. 18 yaşını doldurmuş bireyler B sınıfına başvurabilir. BE sürücü belgesi, B sınıfı araçlarla 3.500 kg’ı aşmayan römork ya da yarı römork takarak yük taşımak isteyenlere verilir. Bu sürücü belgesine sahip olabilmek için 18 yaşını doldurmuş olmak gerekir.
● C1 sınıfı sürücü belgesi, azami yüklü ağırlığı 3.500-7.500 kg arasında olan kamyon ve çekicileri kullanma yetkisi verir. Eğer bu araçlara 750 kg’ı aşmayan bir römork eklenirse yine C1 yeterlidir. C1E ise 12.000 kg toplam ağırlığa kadar olan römorklu kombinasyonları kapsar. Her iki sınıf için yaş sınırı 18’dir. C ehliyet sınıfları, 7.500 kg’ı aşan kamyon ve çekicileri kapsar. Römork ağırlığı 750 kg’ı geçmemelidir. CE sınıfı ise bu araçlara takılan ve 750 kg’ı aşan römorklarla birleşik taşıtlar için geçerlidir. C ve CE türleri lojistik ve taşımacılık sektöründe çalışan sürücüler için gereklidir, yaş sınırı 21’dir.
● D1 ehliyet sınıfları, 16+1 koltuk kapasitesine sahip minibüsleri kapsamaktadır. Araç uzunluğu 8 metreyi geçmemelidir. D1E ise bu minibüslere römork takılmasını da kapsar. Her iki sınıf için de yaş sınırı 21’dir. D sınıfı, 17 yolcu ve üzeri kapasiteye sahip otobüsleri sürmek isteyenler içindir. DE sınıfı ise bu otobüslere römork eklenmiş hâlleri kapsar. Toplu taşıma ya da şehirler arası yolcu taşımacılığı yapanlar için bu belge zorunludur, yaş sınırı 24’tür.
● F ehliyet sınıfları, yalnızca lastik tekerlekli traktörleri kullanma yetkisi verir. Bu sınıf, özellikle tarım sektöründe çalışanlar için gereklidir. En az 18 yaşında olmak gerekir. G sürücü belgesi; greyder, kepçe, vinç, forklift gibi iş makinelerini kullanmak isteyen bireyler içindir. İnşaat ve endüstri alanlarında çalışan operatörler bu belgeye sahip olmalıdır, yaş sınırı 18’dir.
Ehliyet Alım Süreci Nasıl İşler?
Ehliyet sınıflarından birine ya da birkaçına sahip olmak için öncelikle Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı onaylı bir sürücü kursuna kayıt yapılmalıdır. Ardından teorik sınav ve direksiyon sınavı başarıyla geçilmelidir. Bu süreçte sağlık raporu, adli sicil belgesi ve öğrenim durumunu gösteren belgeler ibraz edilmelidir. Kurs, hem teorik hem de pratik eğitimleri içerir ve sürücülüğe dair temel bilgi ve becerileri kazandırmayı hedefler.
Sonraki adım sağlık raporu almaktır. Sürücü adayının araç kullanmaya uygun olduğunu belgeleyen sağlık raporu, yetkili sağlık kuruluşlarından alınır. Bu raporda; görme, işitme, refleks ve genel sağlık durumu gibi kriterlere göre değerlendirme yapılır. Eğitim için ise sürücü kursunda verilen teorik derslerdeki trafik kuralları, araç kullanma bilgisi, ilk yardım, çevre ve trafik güvenliği gibi konular işlenir.
Teorik sınavı geçen aday, sürücü kursunun sağladığı direksiyon eğitimlerine katılır. Bu eğitimler; aracın doğru ve güvenli kullanımı, park etme, manevralar ve trafik içi sürüşü kapsar. Ardından Milli Eğitim Bakanlığı’nın yaptığı direksiyon sınavına girilir. Sağlık raporu, adli sicil kaydı ve öğrenim belgesi gibi gerekli evraklar hazırlanır ve sürücü belgesi almak üzere ilgili trafik tescil bürosuna başvurulur.
Tüm aşamalar başarıyla tamamlandıktan sonra sürücü belgesi düzenlenir ve adaya teslim edilir. Yeni tip sürücü belgesi çeşitleri genellikle kart formatındadır ve taşıdıkları bilgiler elektronik olarak da kayıt altına alınır.
Elektrikli Araçlarda Sürücü Belgesi Alım Süreci Aynı mı?
Elektrikli araçlar çevreci yapıları ve sessiz sürüşleriyle öne çıkarken, bu araçları kullanmak için gereken sürücü belgesi süreci geleneksel araçlarla aynıdır. Yani elektrikli otomobil kullanmak isteyen bireyler, B sınıfı sürücü belgesi alarak trafiğe çıkabilir.
Ancak bir elektrikli araca sahip olmak, yalnızca sürücü belgesiyle sınırlı kalmayan yeni bir yolculuğu da beraberinde getirir. Bu yolculuğun en önemli parçalarından biri ise şarj altyapısıdır. Şarj istasyonu ağı; sürücünün deneyimini doğrudan etkilediğinden, elektrikli araç sürücülerinin bu konuda bilgi sahibi olmaları büyük avantaj sağlar.
Uzun yolculuklarda ve şehir içi mobilitede, elektrikli şarj istasyonu haritası büyük önem taşır. Bu haritalar sayesinde en yakın şarj istasyonuna ulaşmak mümkün olurken rotaların önceden planlanması da kolaylaşır. Estasyon mobil uygulaması ile konumunuza en yakın istasyonunu bulabilir, seyahatinize güvenle devam edebilirsiniz.
