Sınavları geçtikten hemen sonra Karayolları ve Trafik Yönetmeliği ile uygulamaya konulan stajyer ehliyetinizle 2 sene trafikte araç kullanabilirsiniz. Stajyer ehliyet sahibi olmanın 2016 öncesi ehliyetlerinden aslında pek farkı yok. Ancak bu süre zarfında sürücülere bazı kısıtlamalar ve trafik kurallarına daha sıkı uyum zorunluluğu getirilmiştir.
Stajyer Ehliyet Nedir?
Stajyer ehliyet; sürücü belgesini tam olarak kazanmadan önce trafikte geçirilen 2 senelik sürece verilen isimdir. Amaç, süreç boyunca stajyer sürücünün trafik kurallarına uyumunu gözlemlemek ve aynı zamanda tecrübe kazanmasını sağlamaktır.
1 Ocak 2016 tarihinden itibaren yürürlüğe giren kanuna göre, sürücü olabilmek için sadece Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Eğitim Teknolojileri tarafından yapılan ehliyet sınavını geçmek yeterli değildir. Sınavı geçtikten sonra alınan aday sürücü ehliyeti ile trafiğe çıkılabilir; ancak geçiş döneminde olunduğu için bu ehliyet henüz kesinleşmiş sayılmaz.
Stajyer ehliyet sahibi olabilmek için karşılanması gereken şartlar aşağıdaki gibidir:
- MEB onaylı sürücü kurslarında ehliyet eğitimini tamamlamak
- Yazılı sınavın barajını başarı ile geçmek
- En az ilköğretim mezunu olmak
- Direksiyon sınavında komisyondan geçebilmek
- 18 yaşında olmak (Bazı ehliyet sınıflarında değişiklik gösterebilmektedir.)
- Sağlık raporuna sahip olmak
- Adli sicil kaydı
Stajyer Ehliyet Uygulaması Neden Başlatıldı?
Trafik kazalarındaki artış, stajyer ehliyet uygulamasını başlatan nedenlerden yalnızca biridir. Stajyer ehliyet uygulaması, sürücü adaylarının trafiğe uyumunu artırmayı ve sürüş alışkanlıklarını kurallar doğrultusunda kazandırmayı amaçlar.
Türkiye'de yapılan araştırmalara göre, trafik kazalarının en sık ehliyetin alındığı ilk 1-2 yıl içinde meydana geldiği tespit edilmiştir. Bu durumu önlemek amacıyla başlatılan stajyer ehliyet uygulaması, sürücüleri daha dikkatli araç kullanmaya teşvik eder.
Bu uygulama, özellikle ilk kez ehliyet alacak kişileri ilgilendiren bir süreç olduğundan eski ehliyet sahipleriyle ilgili herhangi bir durum söz konusu değildir. Uygulama, yalnızca yeni sürücü belgesi alacak kişileri veya ehliyetini yeniden alacak olanları kapsar. 2016 tarihinden önce sürücü belgesi almış olanlar ise stajyer sürücü kapsamı dışında kalmaktadır.
Stajyer Ehliyete Ne Zaman ve Nasıl Başvurulur?
Türkiye'de trafiğe çıkacak herkes için ehliyet zorunludur. Bu nedenle doğal süreç dışında ekstra işlem yapılmasına gerek yoktur. Ehliyet almaya hak kazandıktan sonra 2 yıl boyunca geçerli olan stajyer ehliyet için öncelikle belirtilen yaş şartlarının taşınması yasal zorunluluktur.
- M, A1 ve B1 türündeki ehliyetler için adayların en az 16 yaşında olmaları gerekir.
- A2, B, BE, C1, C1E, F ve G sınıfları için ise bu yaş sınırı 18’dir.
- Daha ağır ve büyük araçlar için olan C, CE, D1 ve D1E ehliyet türlerinde minimum yaş şartı 21 olarak belirlenmiştir.
- D ve DE sınıflarında sürücü olabilmek için en az 24 yaşına ulaşmak zorunludur.
Stajyer ehliyet, Türkiye’de ilk kez sürücü belgesi alan herkes için zorunlu olup ayrı bir başvuru gerektirmez. 2 yıl süren uygulamanın amacı trafiğe yeni çıkacak sürücü adaylarına güvenli araç kullanma alışkanlıklarının kazandırılması yönündedir. Stajyer sürücü belgesi için sürücü kursuna kaydolunması ve akabinde kendisine verilen derslerden başarıyla geçilmesi yeterlidir.
Stajyer Ehliyet Kaç Yıl Geçerlidir?
Ehliyetin alındığı tarihten itibaren geçerli sayılan stajyer sürücü belgesi, 2 yıl boyunca sahibine eşlik eder. Bu süre boyunca sürücü "aday sürücü" olarak görülür.
Normal sürücülere kıyasla daha düşük ceza puanı limitine tabi olan sürücülerin belirlenen sınırı aşmamak için trafik cezası almaktan kaçınması gerekir. Stajyer ehliyete sahip sürücüler, belirlenen süre boyunca trafik kurallarına uymaları halinde 2 yılın sonunda ehliyetlerini tam olarak alabilirler.
Stajyer Ehliyet Kaç Ceza Puanı Sınırına Sahiptir?
Stajyer ehliyetiyle araç kullanan sürücüler için cezalar, normal ehliyet sahiplerine göre bazı farklılıklar gösterebilir. Yönetmeliğe göre stajyer ehliyet ceza puanları 75 ile sınırlandırılmıştır. Trafikteki stajı boyunca 75 ceza puanını aşan sürücülerin ehliyeti iptal edilir ve tüm sürece baştan başlanır. Teorik ve direksiyon dersleri baştan alınıp sınava girildikten sonra 2 sene boyunca tekrar stajyer sürücü olunur. Bu nedenle stajyer sürücüler, trafikte kurallara uyarak cezai puanları biriktirmemeye özen göstermelidirler.
Stajyer Ehliyet Tek Başına Araç Kullanabilir mi?
Stajyer sürücüler, deneyimli bir sürücünün yanlarında bulunması gerekmeksizin tek başlarına araç kullanabilirler. Bu, şehir içi ve şehir dışı yol fark etmeksizin geçerlidir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, trafik kurallarına harfiyen uyulması gerektiğidir. Trafik güvenliği, her zaman ön planda tutulmalı ve yolculuk sırasında hiçbir şekilde kural ihlali yapılmamalıdır.
Stajyer Ehliyet Kaç Promil Alkol Sınırına Tabidir?
2 yıllık deneme süresi boyunca stajyer ehliyet promil sınırı 0,20 olarak belirlenmiştir. Stajyer ehliyete sahip sürücülerin alkol alması trafik güvenliği için yasaklanan bir uygulamadır.
Stajyer ehliyet sahipleri, 0,20 promil veya üzerinde bir alkol seviyesinde trafiğe çıkarlarsa ceza puanlarına bakılmaksızın ehliyetleri iptal edilir. Trafikte güvenliği sağlamak amacıyla getirilen kurallara uymak, ehliyete el konulması gibi durumlar yaşanmaması için önemlidir.
Hangi Durumlarda Stajyer Ehliyete El Konulur?
Sürücüler, ehliyetlerini belirli durumlar ve trafik kurallarına aykırı davranışlar nedeniyle kaybedebilirler. Bu dönemde, sürücünün çeşitli trafik ihlalleri yapması durumunda ehliyeti geçici olarak iptal edilebilir veya kalıcı olarak alınabilir.
Stajyer ehliyet cezalarından kaçınmak için trafikte olunan süre boyunca kurallara uymak ve dikkatli olmak önemlidir. Stajyerlik sürecinde olan sürücülerin ehliyetlerine el konulmasına neden olan durumlar şöyle sıralanabilir:
- 75 ceza puanının aşılması
- Alkollü araç kullanmak (0,20 promil ve üzeri)
- Ölümlü kazaya karışmak
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisindeyken araç kullanmak
- Ehliyete el konulmasını gerektiren ağır trafik ihlalleri
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokan tekrarlayan ihlaller
- Hız sınırını aşmak
- Emniyet kemeri takmamak
- Trafik polisinin dur ihtarına uymamak
- Sürüş esnasında cep telefonu kullanmak
- Araç muayene süresi geçmiş araçla trafiğe girmek
- Ruhsat, trafik belgesi, trafik tescil belgesi ve plaka olmaksızın trafiğe çıkmak
Stajyer Ehliyet Süreci Nasıl Tamamlanır?
Sınavların geçilmesi ile başlayan stajyerlik süreci 2 yıl süren bir deneme dönemi olduğu için bu süre boyunca devam eder. Herhangi bir ceza veya yaptırım almayıp sürece uygun şekilde davranan adaylar, tam ehliyet almaya hak kazanarak 2 yılın sonunda stajyerlikten normal sürücü statüsüne geçebilirler.
Ehliyet sahibi olabilmek için önce teorik sınavda başarılı olmak ve yapılacak olan sınavdan en az 70-75 puan almak gerekir. Yazılı sınavdan sonra yapılacak olan direksiyon sınavında başarılı olmak geçişin son basamağıdır. Süreç sonuna gelindiğinde trafikte herhangi bir ihlal yapılmadıysa ehliyet otomatik olarak kalıcı hale gelerek sürücü tam yetki almaya hak kazanır.
Stajyer Ehliyete Sahip Sürücüler Elektrikli Araç Kiralayabilir mi?
Stajyer ehliyetli sürücüler için araç kiralama işlemleri genellikle mümkün değildir. Çoğu araç kiralama firması, elektrikli araçlar dahil olmak üzere tüm araçlar için sürücülerden en az 2 yıllık ehliyet deneyimi talep etmektedir. Bu gereklilik, sürücünün yeterli deneyime sahip olmasını ve trafik güvenliği açısından risklerin en aza indirilmesini sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
Stajyer ehliyet, sürücünün deneyim kazanması için belirli bir süreye tabidir ve bu dönemde trafik kurallarına sıkı bir şekilde uyulması beklenir. Dolayısıyla, stajyer ehliyetiyle araç kiralamak isteyen bir kişinin, kiralama firmalarına başvurduğunda genellikle olumsuz yanıt alması muhtemeldir.
Bazı araç kiralama firmaları, stajyer ehliyetli sürücüler için özel düzenlemeler veya sigorta anlaşmaları yapabilse de çoğu firma minimum 2 yıllık ehliyet deneyimi şartı arar. Bu nedenle, stajyer ehliyet sahibi bireylerin elektrikli araç kiralamadan önce firmaların politikalarını iyice kontrol etmeleri ve gerekiyorsa firmalarla doğrudan iletişime geçmeleri önerilir.
Stajyer ehliyetli sürücüler için elektrikli araç kiralama zorlukları devam etse de Estasyon’un şarj istasyonu ağından yararlanmak yolculukları daha kolay hale getirebilir. Araçlarınızın hızlı ve güvenli bir şekilde şarj edilmesini sağlayan Estasyon şarj istasyonlarını tercih ederek yolculuğunuz boyunca herhangi bir aksama yaşamanın önüne geçebilirsiniz. Trafiğe çıkmadan önce elektrikli şarj istasyonu haritası üzerinden gitmek istediğiniz güzergahın planlamasını yaparak yola güvenle çıkabilirsiniz. Size en yakın şarj istasyonu noktasını keşfetmek için Estasyon'un mobil uygulamasını telefonunuza indirebilir ya da web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
