Sistem, kamu kurumları ve ticari işletmelere ait araçların yakıt tüketimini şeffaf hale getirerek kaynak kullanımında etkinlik sağlar. Aynı zamanda akaryakıt istasyonlarında standart uygulamaların yaygınlaşmasına katkıda bulunur. Vergi denetimi açısından önemli avantaj sunan UTTS, devletin gelirlerini güvence altına almayı amaçlar. Gelişmiş teknolojik altyapısı sayesinde Türkiye’nin dijital dönüşüm sürecine önemli bir katkı sunar.
UTTS Nedir?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye'de akaryakıt ikmal sürecini elektronik ortamda izlemek üzere geliştirilen entegre bir çözümdür. Araçlara monte edilen çipli etiketler sayesinde akaryakıt dolumları otomatik olarak sisteme aktarılır. Bu sayede hem fatura düzenlemesi kolaylaşır hem de kaçak faaliyetlere mücadele edilir. Bunun yanı sıra filo yönetiminde zaman tasarrufu sağlarken veri doğruluğunu artırır. Vergisel şeffaflığı artıran sistem, e-dönüşüm kapsamında stratejik bir role sahiptir. Kurumlar bu sayede operasyonel maliyetini daha etkin biçimde denetleyebilir.
UTTS Ne İşe Yarar?
Taşıt Tanıma Sistemi, araç bazlı yakıt tüketiminde tam kontrol ve denetim imkânı sunar. Kurumsal filolar için her dolum işlemi dijital olarak izlenir. Aynı zamanda aşağıdaki faydalar da sağlanır:
● Manuel giriş hataları ortadan kalkar.
● Sistem sayesinde araç bazında tüketim analizi yapılabilir, sürücü kaynaklı israfın önüne geçilir.
● Lojistik ve operasyonel planlama sürecinde güvenilir bir veri kaynağı oluşturur.
● Yetkisiz yakıt alımının engellenmesiyle mali disiplin sağlanır.
● İstasyonlar arası tutarsızlıklar tespit edilerek standart operasyonlar teşvik edilir.
Sistem, kamu kurumlarının bütçe kontrolünde ve özel sektörün kaynak optimizasyonunda stratejik katkı sağlar.
UTTS Zorunlu mu?
Araç sahiplerinin üzerinde durması gereken bir diğer konu ise UTTS zorunluluğudur. Sistem, ticari ve vergi mükellefi olan araçlar için zorunlu tutulur. Bu zorunluluk vergi beyanında benzini gider olarak gösteren tüm firmalar için geçerlidir. Dolayısıyla firmaların yakıtı gider olarak göstermesi adına bu sisteme geçmesi zorunlu tutulur.
UTTS Kimlere Zorunlu?
Bu sistem ticari araç, hafif ticari taşıt, kamu araçları, belediye otobüsleri ve özel taşımacılık yapan filolar dahil olmak üzere, akaryakıtı “vergi gideri” olarak gösteren tüm şirketler için zorunludur. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, trafik güvenliğini artırmak ve düzeni sağlamak amacıyla geliştirilen bir denetim mekanizmasıdır.
Plaka tanıma teknolojisi aracılığıyla vergi, sigorta, muayene gibi eksiklikler otomatik olarak kontrol edilir. Özellikle işletme ruhsatı olan taşıt sahipleri için taşıt tanıma zorunluluğu geçerlidir. Yetkili kurumlar, bu kurallara uyumu denetler ve ihlallerde idari yaptırım uygular.
UTTS Uzatıldı mı?
Resmi gazetede yer alan karar doğrultusunda UTTS süresi uzatıldı. Taşıt sahiplerinin kayıt yaptırması işleminin en geç 2 Haziran 2025 ve cihaz montajının en geç 30 Haziran 2025 tarihlerine kadar tamamlanması gerekmektedir. Bu işlem tamamlanmadığı takdirde akaryakıt alımları gider yazılamayacaktır. 2024 yılı itibariyle başvuru tarihi sona eren sisteme yoğunluk nedeniyle ek süre tanınmış olup, 30 Haziran 2025'e kadar mutlaka cihaz montajının yapılmış olması gerekir.
UTTS Başvurusu Nasıl Yapılır?
Başvuru, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın dijital portalı üzerinden çevrimiçi şekilde gerçekleştirilir. Araç sahipleri, e-Devlet doğrulamasıyla sisteme giriş yaparak, plaka bilgilerini ve araç tipini tanımlamalıdır. Onay sonrası, yetkili akaryakıt firmaları cihaz montajı için randevu verir. Sistem entegrasyonu sağlanmadan fatura kesilmesi veya gider yazılması mümkün değildir.
Başvuru sürecinde belgelerin eksiksiz sunulması gerekir. UTTS başvurularındaki son tarih 2 Haziran olarak belirlenmiştir. Ancak yoğun talep ile birlikte cihaz montajı için UTTS son günü 30 Haziran olarak güncellenmiştir. Bu sürelere riayet etmeyenler cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
UTTS Hangi Araçları Kapsar?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, akaryakıt harcamalarının vergiye tâbi tutulduğu taşıtları kapsamına alır. Şirket araçları, kamu kuruluşlarına ait hizmet araçları, belediye otobüsleri, ticari taksiler ve kiralık otomobiller bu kapsamda yer alır. Sistemin amacı, vergi kaçağını önlemek ve mali şeffaflığı artırmaktır.
Her araca özel olarak tanımlanan taşıt tanıma birimi, akaryakıt pompaları ile iletişim kurarak otomatik veri aktarımı sağlar. Bu sayede manuel fatura işlemleri ortadan kalkar. Ayrıca akaryakıt alımının kayıt altına alınmasıyla denetim süreci hızlanır ve hata oranı düşer.
UTTS Cezası Ne Kadar?
2025 yılı için UTTS kapsamında ÖKC fişlerinin hiç düzenlenmemiş sayılması durumunda, her tespit için artan oranlarda özel usulsüzlük cezaları uygulanmaktadır:
- 1. tespitte UTTS’ye uygun düzenleme yapılmaması halinde 14.000 TL ceza uygulanır.
- 2. tespitte ceza miktarı 28.000 TL'ye çıkar.
- 3. tespitte ceza 43.000 TL olur.
- 4. tespitte 57.000 TL ceza kesilir.
- 5. tespitte ceza 70.000 TL'ye yükselir.
- 6. tespit ve sonrasındaki durumlarda ceza 140.000 TL'ye kadar çıkabilir.
VUK Mük. 257. maddesi kapsamında getirilen zorunluluklara uyulmaması halinde uygulanacak özel usulsüzlük cezaları aşağıdaki gibidir:
- Birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbapları, bu düzenlemelere uymadıkları takdirde 28.000 TL ceza ödeyeceklerdir.
- İkinci sınıf tüccarlar ve defter tutan çiftçiler, uyumsuzluk halinde 14.000 TL ceza ile karşılaşacaklardır.
- Yukarıdaki sınıflarda yer almayan diğer kişiler ise 7.000 TL ceza ile cezalandırılacaktır.
UTTS Avantajları Nelerdir?
Sistem, denetim kolaylığı sağlamasının yanı sıra birçok pratik ve ekonomik fayda sunar. Sistem, taşıtların akaryakıt tüketiminin elektronik ortamda takip edilmesine olanak tanıyarak hatasız bir kayıt sistemi oluşturur. Taşıt Tanıma Sistemi zorunluluğu, bu avantajlardan herkesin eşit şekilde yararlanmasını hedefler. Sistemin avantajları arasında şunlar yer alır:
● Araç başına manuel işlem yapılmadan otomatik veri iletimi sağlanır.
● Kurumsal araçların yakıt tüketimi dijital olarak izlendiğinden kaçak veya fazla tüketim kolayca tespit edilir.
● Fiş toplama, fatura işleme gibi işlemler ortadan kalkar, muhasebe yükü azalır.
● Vergi daireleri, sistem üzerinden kontrol sağladığı için denetimlerde belge eksikliği riski azalır.
● Kâğıt tüketimi düşer, dijitalleşme desteklenir.
Tüm bunların yanı sıra sistem ile hem bireysel hem de kurumsal kullanıcılar için teknolojik altyapıya dayalı, çağdaş bir çözüm sunulur. Yasal uyum, finansal disiplin ve sürdürülebilirlik açısından önemli bir unsurdur.
UTTS Ücretli mi?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi için araçlara ücret talep edilir. Darphane ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen standarda göre taşıt başına TTB montaj ücreti 2025 yılı itibarıyla yaklaşık 1.810 TL + KDV olarak uygulanır. Ödeme, araç sahibinin başvuru sırasında dijital platform üzerinden gerçekleştirir. Bu mali yükümlülük, sistemin aktif hale gelmesi ve akaryakıt alımlarının yasal kayıt çerçevesinde yürütülmesi açısından zorunludur.
UTTS Elektrikli Araçlar için de Zorunlu mu?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, elektrikli araçlar için de zorunludur. Ticari ve vergi mükellefi olan tüm araçlar için ister benzinli ister elektrikli olsun UTTS sistemine kaydedilmesi ve cihaz montajının yapılması zorunludur.
Elektrikli araca sahip olan kişilerin yolculuklarını güvenli bir şekilde gerçekleştirebilmesi adına şarj işlemlerine de dikkat etmesi gerekir. Tüm yolculuklarda batarya kontrolü ve şarj işlemi, güvenli ve sorunsuz bir seyahat için kritik rol oynar. Yüksek hızlı şarj imkanı sunan Estasyon DC şarj istasyonları, her anınızda yanınızda olur. Estasyon elektrikli şarj istasyonu haritası ile bulunduğunuz yere en yakın istasyonunu kolaylıkla bulabilirsiniz.
